Sápmi 2 - Het land van de Sami

Gisteren heb ik mij met luie moeite door een heuse herfstdag geworsteld. Wat een weer!! Stortbuien en stormwinden, donder en nachtelijke bliksem, grijze lucht en instortende temperatuurschalen. Van pure ellende 's namiddags naar de Tour de France gekeken. Al was het maar om de zon even te zien. Met koers waar de spanning geprogrammeerd wordt via "oortjes", commentatoren en analisten vooral zichzelf graag moeten horen en de zotste toestanden bijeengepropt worden op de flanken van een Hollandse berg heb ik het eigenlijk wel gehad. In dit geval wilde ik enkel en alleen wat opwarming bij beelden van blauwe Alpenluchten en een stralende zomerzon. Het is mij gelukt, de grauwgrijze zaterdag werd overleefd. Resultaat: fotoselectie van de volgende dagen is afgewerkt. Hier gaan we...

Op dag drie lopen we in het hoge noorden van Finland een geologische route. Grijs en miezerig, maar best haalbaar. We zijn toch geen doetjes! In de buurt van het Goudmuseum in Tankavaara kan U op enkele uren tijd door de meest gevarieerde aardkundige systemen wandelen: diverse begroeiingen en bodemstructuren worden ons onder de plankenvloer geschoven. De Hoge Venen van het noorden? En bovendien in de ruime omgeving van de 19- /vroeg 20-eeuws Scandinavische goldrush. Speciaal!

Het kan er zo ongelofelijk stil zijn. En van passanten, laat staan tegenliggers is er al helemaal geen sprake. Hier kunnen we het nog wel een tijdje volhouden. Hoewel, Polo krijgt honger... en ten tweede male gaan we voor een bord rendier: na de soep de 'burger'. Nu in het nabijgelegen Gold-restaurant. Sfeervolle blokhut uit de tijd van toen. 's Avonds stoken we de sauna warm,  gaan uit de kleren, zweten ons te pletter en vallen dan als twee blokken kreupelhout in slaap. Meer moet dat niet zijn!

Dag vier: we naderen de Noorse grens. Eerst nog even de SIIDA bezoeken, het museum van de Sami in Inari. Een absolute aanrader, zowel binnen als buiten. Zeer informatief. Over de levensstijl en -gewoontes van de Lappen, maar ook het verloop van de seizoenen en de invloed daarvan op de natuur komen uitgebreid aan bod. Lezen én kijken. Of omgekeerd: weet niet wat best is voor U.

Op dit moment zijn er ook twee tijdelijke exposities. Toevallig allebei fotografisch? Petri Nevalainen over natuurlijke houtkunst gewrochten en Antonio Briceño over het leven van de Sami bij hun rendierkudde. Ook heel mooie karakterportretten. Twee keer de moeite waard. Wij kwamen ogen te kort...

In de late namiddag trekken we de grens over en arriveren in Kassatsjok... Artisjok? In Karasjok!! Onze eerste halte op Noorse Lapland-bodem. We 'dineren' in een traditioneel Sami-restaurant, en Polo gaat voor rendierfilet. Het is hier een echte 'filet de filet'. Nog nooit zo'n lekker en zacht vlees gegeten! (Ben dan ook nog niet bij Herman, Goossens, Bru of Huysentruyt over de vloer geweest.)

Dag vijf: we hebben geluk met het weer. Stralend blauw, of toch: meestal is er blauw te zien tussen de niet te dikke wolken. Worden wat zenuwachtig want de Noordkaap nadert. Enfin, U begrijpt wat ik bedoel: wíj naderen de Noordkaap en hopen op mooi weer om de middernachtzon aldaar te kunnen aanschouwen! Maar nu eerst naar het Noors Sami-parlement. Daar is geld genoeg. Ook voor deftige binnenhuis- en andere architecten blijkbaar. Geen politieke beslissingen, wel advies. Hier wordt gewaakt over de talen en de cultuur van het Sami-volk. Respect voor etnische minderheden.

De zon gaat nog meer haar best doen en zorgt voor een aangename buiten-dag met wandeling en picknick. Terug bij het hotel is er een uitgelezen moment om de enige echte Sami-vlag, die zowel in Noorwegen, Finland, Zweden als Rusland rechtsgeldig mag wapperen, in pixels te vatten. Frisse wimpel, vind ik.

Naast het hotel ligt het Noorse Sami-park, of Sápmi. Spreekt minder aan en kan eigenlijk niet tippen aan de Finse variant die we eerder bezochten, maar de folders raden wel de multimedia show aan. Met een beetje schrik dat we hier in een klassieke toeristenval gaan trappen kopen we toch twee tickets en wagen het erop. Schitterend: dia-presentatie, muziek, film en dan in het auditorium een all-in-one van goed 20 minuten. Om stil van te worden. Heb in de shop meteen de muziek van Johan Anders Baer gekocht. Draait terwijl ik dit schrijf.

En nu hap ik even naar adem en schenk mezelf een verDuveld lekker biertje in. Voor het volgende verslag over onze meest noordelijke escapade spaar ik wat inspiratie en schrijfvaardigheid op, hoewel de beelden dan misschien écht wel voor zichzelf zullen spreken...